Staat er nu minister, of mini-ster? Is een wijsneus een slimmerik of een neus in de vorm van een pijl? Zit een klokhuis binnen in een appel, of is het een huis in de vorm van een klok? Is baby-olie gemaakt van baby’s?
Het is meestal wel duidelijk wat een woord betekent, maar soms valt het tegen. En af en toe kan je met wat goede wil een andere betekenis bij een woord zoeken. Dat is niet alleen leuk om te doen, maar ook goed voor woordinzicht en taalfantasie. Bovendien kan het zomaar handig zijn bij het schrijven van een nonsens-dicht.

Voor een groep 4 schreef ik 20 combinatiewoorden op het bord. Met een paar voorbeelden legde ik uit wat de bedoeling was. Daarna mochten de kinderen zelf een woord van het bord uitkiezen, en er een andere betekenis bij zoeken. Om de beurt vertelden ze wat ze bedacht hadden.
Zo werd een pannenkoek een koek gemaakt van pannen, bleek een hoofdgerecht vooral iets voor kannibalen en was een kaaswinkel gemaakt van kaas.
Afhankelijk van de groepssamenstelling zijn ook andere spelvormen mogelijk. Laat de deelnemers zelf passende combinatie-woorden bedenken, laat ze de betekenis tekenen, laat de deelnemers niet kiezen maar geef iedereen verplicht een woord, en zo verder.
Hieronder staat een lijstje woorden die zich goed voor dit spel lenen, maar er zijn er zeker meer.

auto-maat
baby-olie
blik-opener
dakkapel
douche-gordijn
hagel-slag
hoofd-gerecht
ijs-beer
kaas-winkel
kalebas
kers-t-omaatje
klok-huis
leer-stof
lig-stoel
lucht-koker
minimaal
minister
muziek-noot
ogenblikje
padden-stoel
pannen-koek
pers-sinasappel
prullen-bak
regen-wurm
ruggen-graat
sigaren-boer
stof-schaar
tanden-borstel
trek-pop
verkeers-bord
vier-kant
voet-zoeker
waan-zin
was-bord
water-fiets
wc-bril
wijs-neus
zak-geld
zak-lamp
zand-loper
zonne-bril

Het lijstje hierboven bestaat uit woorden die bedoeld zijn om de fantasie te prikkelen. Soms liggen de dubbele betekeninssen echt niet voor de hand.
Een flink stel van deze woorden zijn ook homografen. Een homograaf is een woord dat je op verschillende manieren kunt lezen, en ook echt (bedoeld of onbedoeld) verschillende betekenissen heeft. Zo kan een massagebed een bed zijn waarop je een massage geeft (een massage-bed), of een gebed zijn dat door velen tegelijk gebeden wordt (een massa-gebed). Als je op internet zoekt naar homograaf kom je heel wat voorbeelden tegen. Zelfs het woord homograaf is een homograaf. Je kunt homografen ook vinden als je zoekt naar “bommelwoorden”. Het begrip bommelwoord is afgeleid van een bom-melding. Of is het een bommel-ding?